NASA’nın Europa Clipper uzay aracı, geçtiğimiz yıl fırlatılan Avrupa misyonunu yakalayacak, ancak “kozmik sırtına binme” adı verilen bir manevra ile onu geçerek hedefine ilk ulaşan araç olacak. Ancak bu yolculuk 2030’a kadar tamamlanmayacak. Yine de bu keşif, Güneş sistemimizdeki yaşam hakkındaki bilgileri kökünden değiştirebilir.
Yıllarca süren hazırlıkların ardından, Europa Clipper’ın fırlatılması bu hafta Florida’yı vuran Milton Kasırgası nedeniyle ertelendi. Uzay aracı hızla içeri alındı, ancak fırlatma rampasında yapılan kontrollerin ardından mühendisler, 14 Ekim’de TSİ 19:06’da kalkışa onay verdi.
Gezegen mikrobiyoloğu Mark Fox-Powell “Bu kadar uzak bir yerde yaşam keşfedersek, bu Dünya’dan farklı bir yaşam kaynağının varlığını gösterir. Bu çok önemli, çünkü eğer bu Güneş sistemimizde iki kez olursa, yaşamın yaygın olabileceği anlamına gelir” diyor.
“Basit yaşam formlarının oluşmasını sağlayacka kimyasal bileşikler olabilir”
Dünya’dan 628 milyon kilometre uzaklıkta bulunan Europa, Ay’ımızdan biraz daha büyük ancak oradaki benzerlik sona eriyor.Europa, gökyüzümüzde olsaydı, su buzunun daha fazla güneş ışığını yansıtması nedeniyle Ay’dan beş kat daha parlak olurdu. Buzlu yüzeyi 25 kilometre kalınlığında olabilir ve altında geniş bir tuzlu su okyanusu olabilir. Ayrıca bu okyanusta basit yaşam formlarının oluşmasına olanak sağlayacak kimyasal bileşikler bulunduğu düşünülüyor.
A journey of 1.8 billion miles is about to begin.All about NASA’s #EuropaClipper mission to explore Jupiter’s intriguing moon Europa: https://t.co/KX1yfEbiNu
Launch is slated for Monday, Oct. 14. Here’s how to watch: https://t.co/x4XNEuvd7U pic.twitter.com/qkUkVq39pT
— NASA Europa Clipper (@EuropaClipper) October 13, 2024
1970’lerde yaşam olabileceği keşfedildi
Bilim insanları ilk olarak 1970’lerde Europa’nın yaşamı destekleyebileceğini fark ettiler. Arizona’daki bir teleskopla su buzunu gördüklerinde bu keşif gerçekleşti. Voyager 1 ve 2 uzay araçları ilk yakın görüntüleri yakaladı.
1995’te NASA’nın Galileo uzay aracı, Europa’nın yüzeyinden geçti ve ilginç görüntüler çekti. Karanlık, kırmızımsı kahverengi çatlaklarla dolu bir yüzey vardı; bu çatlaklarda yaşamı destekleyebilecek tuzlar ve kükürt bileşikleri olabilir.
Bir milyon X ışınına eşdeğer radyasyona maruz kalacak
James Webb teleskobu, Europa’nın yüzeyinin 160 kilometre üzerinde fışkıran su sütunlarını da görüntüledi. Ancak şimdiye kadar hiçbiri Europa’ya yeterince uzun süre yaklaşarak ayrıntılı inceleme yapamadı.
NASA’nın Clipper uzay aracı ise bu görevi yerine getirmeyi umuyor. Araç, uydunun neredeyse tamamının haritasını çıkaracak, toz parçacıklarını toplayacak ve su sütunlarının arasından geçecek.
Cornell Üniversitesi’nden Britney Schmidt, Europa’nın buzlu yüzeyinin altını görebilecek bir lazer tasarımında çalıştı. “En çok Europa’nın su devresini anlamak istiyorum” dedi.
Ancak Clipper, Dünya’dan farklı olarak, büyük miktarda radyasyona maruz kalacak. Uzay aracı Europa’nın yanından yaklaşık 50 kez geçecek ve her seferinde bir milyon X-ışınına eşdeğer radyasyon alacak.
Yolculuk 2030’da bitecek
Uzay aracı, Dünya ve Mars’ın yerçekimsel çekimini kullanarak yakıt tasarrufu sağlayacak ve böylece Jüpiter’e ulaşacak. Yolculuk 2030’da sona erdiğinde, Europa’ya yaklaşarak yörüngeye girecek.
İnsan benzeri canlılar ya da hayvanlar bulunmasını beklemiyor
Bilim insanları, Europa’da insan benzeri canlılar ya da hayvanlar bulunmasını beklemiyor. Imperial College London’dan Profesör Michelle Dougherty, “Sıvı su, ısı kaynağı ve organik maddelere ihtiyacınız var. Bu üç bileşenin uzun süre stabil kalması gerekiyor” diyor.
Eğer buz yüzeyi yeterince iyi anlaşılabilirse, gelecekte bir iniş yapılabilecek uygun bir yer bulunabilecek.
Bu uzun yolculuk, NASA, Jet Propulsion Lab ve Johns Hopkins Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’ndan bir ekip tarafından denetlenecek.
Profesör Fox-Powell, “Bu görev, kâr amaçlı bir girişim değil. Bu, keşif, merak ve evrendeki yerimizi anlamak için yapılan bir çalışma” diyor.