Hiroşima Üniversitesi’nden Ikuo Katayama ve Deniz Jeodinamiği Araştırma Enstitüsü’nden Yuya Akamatsu tarafından yapılan değerlendirmede, Mars yüzeyinin 10 ila 20 kilometre derinliğinde sıvı suyun var olabileceği öne sürüldü.
Bilim insanları bu çıkarımı, NASA’nın 2018 yılında Mars’a indirdiği InSight aracı üzerindeki SEIS (İç Yapı İçin Sismik Deney) cihazıyla toplanan verilere dayandırdı.
Sismik dalgalar ipucu veriyor
SEIS cihazı, Mars depremleri ve meteor çarpması gibi olaylardan kaynaklanan sismik dalgaları tespit ediyor. Bu dalgaların gezegenin iç katmanlarında nasıl yayıldığı incelenerek, yeraltındaki kayaçların yoğunluğu ve yapısı hakkında bilgi ediniliyor. Özellikle P ve S dalgalarının hızları ve geçiş davranışları, araştırmacılara kayaların içerisinde sıvı olup olmadığına dair önemli veriler sunuyor.
Suda ilerleyemeyen dalgalar, suyun habercisi olabilir
S-dalgaları suyun içinden geçemezken, P-dalgaları daha yoğun maddelerde daha hızlı ilerliyor.
Verilere göre, 10 ve 20 kilometre derinlikte sismik hızlarda yaşanan ani değişimler, daha önce kayaçların gözenekliliği ya da kimyasal yapılarındaki değişimlerle açıklanıyordu.
Ancak Katayama ve Akamatsu, bu sınırların kuru çatlaklarla suyla dolu çatlaklar arasındaki geçişten kaynaklanabileceğini ifade ediyor.
Laboratuvar sonuçları modeli destekliyor
Araştırmacılar, Mars kabuğuna benzer özelliklere sahip İsveç’teki diabez kayaları üzerinde kuru, ıslak ve donmuş koşullarda deneyler yaptı.
Piezoelektrik vericilerle yürütülen çalışmalarda, sismik dalga hızlarının farklı koşullarda belirgin şekilde değiştiği görüldü. Bu bulgu, sismik verilerde gözlenen sınırların, kuru kayaçlardan ıslak kayaçlara geçişle uyumlu olduğunu ortaya koydu.
Günümüz Mars’ında sıvı su olabilir
Katayama, “Pek çok çalışma, antik Mars’ta milyarlarca yıl önce suyun var olduğunu gösteriyor. Ancak modelimiz, günümüz Mars’ında da sıvı su bulunabileceğini gösteriyor” dedi.
Uzmanlar, yüzeyin altındaki sıvı su varlığının, gezegende mikrobiyal yaşam ihtimalini artırabileceğini vurguluyor.