Araştırma, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki Kokolopori Koruma Alanı’nda yaşayan bonobolar üzerinde yapıldı. İsviçre Zürih Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi’nden bilim insanları, bu maymunların çıkardığı sesleri analiz ederek iletişim şekillerini inceledi.
Elde edilen veriler, bonoboların sesleri sadece tek başına kullanmadığını, anlamlı şekilde birleştirerek tıpkı insanlar gibi “ifadeler” oluşturduğunu ortaya koydu.
Bonobo sözlüğü hazırlandı
Araştırmanın ilk aşamasında, bonoboların çıkardığı her sesin ne anlama geldiği belirlendi. Bu sayede bilim insanları bir nevi “bonobo sözlüğü” oluşturdu.
Araştırmayı yürüten bilim insanı Mélissa Berthet, “Bir tür hayvanın tüm ses repertuarını anlamlandırmak ilk kez mümkün oldu. Bu, türler arası iletişimi anlamak için çok önemli bir adım” dedi.
İnsan diline benzerlik dikkat çekti
Araştırmanın ikinci aşamasında, bonoboların çıkardığı seslerin nasıl bir araya getirildiği analiz edildi. Dil biliminden alınan yöntemlerle yapılan inceleme, bu seslerin rastgele değil, belirli bir kurala göre birleştirildiğini gösterdi.
Zürih Üniversitesi’nden Prof. Simon Townsend, bazı ses birleşimlerinin insan dilindeki gibi “bir ifadenin diğerini nitelendirmesi” gibi karmaşık yapılara sahip olduğunu söyledi. “Bu da, dilin bu yönünün yalnızca insanlara özgü olmadığını düşündürüyor,” dedi.
7 milyon yıllık bir yetenek olabilir
Araştırmaya katılan Harvard Üniversitesi’nden Prof. Martin Surbeck, insanlar ve bonoboların yaklaşık 7 ila 13 milyon yıl önce ortak bir ataya sahip olduğunu hatırlatarak, “Bu da demek oluyor ki dilin yapı kurma özelliği, insanlardan çok daha önce evrimleşmiş olabilir” dedi.
Uzmanlara göre bu yetenek, insanların dilinden çok daha önce bonobolarda da vardı ve insan dili bu evrimsel mirası devralmış olabilir.
İnsan dışı canlılarda dil benzeri yapı
Araştırma, insan dışı hayvanların iletişim becerilerine dair anlayışı da derinleştiriyor. Bilim insanları, bonoboların karmaşık anlamlar üretebilme yeteneğinin, dilin evrimsel temel taşlarından biri olduğunu düşünüyor.
Çalışmanın sonuçları, hayvanların düşündüğümüzden çok daha gelişmiş iletişim sistemlerine sahip olabileceğini gösteriyor.